رسالة فی الغناء (للخواجوئی)کتاب رسالة فی الغناء نوشته آخوند محمد اسماعیل بن حسین بن محمد رضا مازندرانی اصفهانی معروف به ملا اسماعیل خواجوئی و فاضل خواجوئی مازندرانی خاتون آبادی، به زبان عربی و در موضوع فقه استدلالی می‌باشد. ۱ - درباره کتابمؤلف در این رساله می‌نویسد: در بررسی اخبار و فتاوای علمای سلف و خلف دیدم صریحا بر حرمت غنا مطلقا، اتفاق و اجماع است گرچه در ضمن روایات صحیحه مصرحه به حرمت، شماری خبر ضعیف هم هست که ظاهرشان اشعار دارد به جواز غنا در قرائت قرآن و دعا ، و اینها مستمسک بعضی از متفقهان قرار گرفته است و من تصمیم دارم این سخنان را بررسی و ارزیابی کنم.این رساله پیش از آنکه بحثی مستقل و منظم را ارائه دهد به نقل و نقد آرای دیگران پرداخته است و لحن برخوردش با محقق سبزواری محترمانه تر است تا نحوۀ برخوردش با مرحوم سید ماجد کاشانی . مؤلف ابتدا کلمات محقق سبزواری در الکفایه و الذخیره و سپس آرای مرحوم سید ماجد را مفصلا نقل و نقد می‌کند سپس به عنوان «خاتمة» به شرح برخی از اخبار باب می‌پردازد، آنگاه اظهار داشته که پس از تالیف این بخش، به رساله‌ای از مرحوم سبزواری در حرمت غنا دست یافتم که بسیار مفید است از این رو بخشهایی از آن رساله را مورد بررسی قرار می‌دهد و معتقد است مرحوم سبزواری ابتدا رسالۀ تحریمیه را نگاشته و سپس به کتاب کفایه و ذخیره پرداخته است. از آنجا که این رساله بیشتر صبغۀ تعلیقه دارد تا تالیف مستقل و از طرفی با شتاب نوشته شده است چنانکه در پایان می‌نویسد: «و لقد کنا فی ترقیمه راکبین علی متن العجالة» نظم و ترتیب منطقی در آن چندان رعایت نشده است و سخنان استطرادی و جمله‌های معترضه و فاصلۀ زیاد بین مبتدا و خبر، در آن کم نیست.مؤلف به تناسب، در فروع زیادی اظهار نظر می‌نماید و یکجا می‌نویسد: و الاظهر ان مد الصوت، ان اشتمل علی الترجیع المطرب و اوجب اللذة و اللهو، فهو حرام فعله و استماعه، و الا فلا فرق بینه و بین نهیق الحمار. ۲ - نسخه هااز این رساله بیش از دو نسخۀ شناخته شده موجود نیست. از این رو در تصحیح به همان دو نسخه اکتفا شد، در حاشیۀ این دو نسخه، از مؤلف با تعبیراتی چون «مد ظله العالی» یاد شده است. ۱. نسخۀ شمارۀ ۲/ ۸۷۲۱ کتابخانۀ مرکزی دانشگاه تهران [۱]
فهرست دانشگاه، ج۱۷، ص۲۰۴.
۲. نسخۀ شماره ۱/ ۵۹۱ کتابخانۀ ملی ملک. [۲]
فهرست ملک، ج۵، ص۹۰.
۳ - پانویس
۴ - منبعنرم افزار جامع فقه اهل البيت۲، مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی. رده‌های این صفحه : کتاب شناسی | کتب فقهی شیعه
|